Bánh chưng cốm

Bánh chưng gấc đỏ có vị ngọt đậm đà

Bánh chưng đen hay còn gọi là bánh chưng cẩm là món bánh không thể thiếu trong mâm cỗ cúng gia tiên của người dân tộc Tày ở huyện miền núi Bắc Sơn (tỉnh Lạng Sơni).

Điểm độc đáo của món bánh này chính là màu đen của bánh. Đó là một màu đen tím như hạt nếp cẩm nhưng lại rất mềm và dẻo, vị thanh mát.

 

Nhìn bề ngoài, bánh chưng đen cũng gói bằng lá dong xanh nhưng không có hình vuông như bánh chưng xanh mà hình dạng tròn, dài, gần giống bánh tét ở miền Nam.

 

Nguyên liệu làm bánh cũng có nhiều thứ khá đặc biệt mang phong vị vùng cao: lúa nếp nương, thảo quả, thịt lợn, đỗ xanh và đặc biệt là màu đen của bánh được tạo ra từ than gỗ của cây núc nác trên rừng hoặc tro nếp.

 

Nguyên liệu làm bánh phải được chọn lựa kỹ càng: lá dong bánh tẻ, khổ vừa phải, rửa sạch, lau khô, lúa nếp nương phải là thứ nếp thơm ngon, nhân đỗ xanh đãi sạch vỏ, không lẫn sạn. Thịt lợn ngon nhất là thịt ba rọi, nhiều mỡ một chút, thái mỏng, ướp với gia vị, quả thảo quả khô, nướng cho thơm lừng, giã nhỏ trộn vào thịt cùng với tiêu, ớt bột.

Bánh phải được gói thủ công, trước khi luộc bánh, người ta đem ngâm qua nước lạnh một lần, xếp vào nồi đổ nước cho ngập mặt lá, đun khoảng 4 - 5 tiếng thì vớt ra.

Bánh chưng đen ăn trong dịp tết, ngon nhất vẫn là nướng. Bánh cứ để cả lá, đặt lên lớp than hồng, phủ than nóng lên, đến khi lớp lá ngoài cháy hết thì mùi thơm của gạo nếp, của thảo quả, của thịt mỡ lan tỏa trong không khí đánh thức cảm giác muốn thưởng thức của mọi người.

Ngoài người Tày ở Bắc Sơn (Lạng Sơn), Người Thái ở Lai Châu cũng làm bánh chưng đen tương tự gọi là Khẩu tủm đăm.

 

 

Thanh đạm với bánh chưng chay

 

 Bánh chưng chay được nhiều người theo đạo Phật ưa dùng vào ngày Tết. Bánh chưng chay chủ yếu do hộ gia đình tự làm hoặc đặt cửa hàng làm chứ chưa được bày bán phổ biến.

 

 

Bánh chưng chay thanh đạm

 

Cũng gạo nếp vo kĩ trắng tinh, đỗ xanh xát vỏ đãi cẩn thận. Nhưng bí quyết làm món bánh chưng chay lại nằm ở nhân bánh. Đỗ xanh đồ chín tới, vàng tơi trộn với nấm hương được xao tẩm kĩ.

  

Chính những sợi nấm hương vừa thơm vừa đằm làm cho chiếc bánh chưng không thịt mỡ dưa hành tuy nhã đạm nhưng vẫn có một nét duyên riêng đậm đà hương vị.

 

Ông Võ Trung Thành ở xã Phú Hữu, huyện Châu Thành,Hậu Giang cho biết, trong Tết Tân Mão này ông sẽ đưa ra thị trường 4.200 trái bưởi hồ lô có in chữ nổi tài lộc. Trong Tết Canh Dần vừa qua ông đã cung ứng cho thị trường 600 trái bưởi hồ lô với giá khoảng 300.000 đồng/cặp nhưng không đáp ứng đủ nhu cầu.

Do hiệu quả kinh tế gấp 5 lần bưởi thường nên năm nay ông đã mạnh dạn đầu tư vào 4.200 trái bưởi hồ lô, hiện đã có hai doanh nghiệp tại TPHCM liên hệ đặt mua 2.000 trái. Ông Thành cho biết, bưởi hồ lô thực chất vẫn là bưởi Năm Roi thường.

Từ năm 2006, ông Thành đã dành nhiều thời gian mày mò nghiên cứu “chế” bưởi thành hình hồ lô và có 2 chữ “ tài, lộc” trên trái bưởi. Nhờ liên tục cải tiến để khắc phục những hạn chế trong kỹ thuật mà năm 2008 tỷ lệ thành công đạt 40%.

Năm 2009, ông Thành chuyển đổi toàn bộ khuôn tự chế đem đến các công ty nhựa để nhờ sản xuất khuôn đại trà. Từ đó, tỷ lệ thành công lên đến 70%. Trên trái bưởi không chỉ có hình hồ lô mà còn có chữ tài, lộc và hình long, phụng rất lạ mắt.

Ông Thành đã làm thủ tục đăng ký kiểu dáng độc quyền bưởi hồ lô với Cục Sở hữu trí tuệ. Tháng 9 vừa qua ông Thành đã được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tặng bằng khen tuyên dương nông dân sáng tạo.

3. Biến dưa hấu thành thỏi vàng

Nếu như ông Trung Thành có tài biến bưởi năm roi thành bưởi hồ lô có hình tài lộc thì ông Trần Thanh Liêm ở khu vực 7 phường Bình Thủy, quận Bình Thủy, TP Cần Thơ lại có cách “biến” dưa hấu thành thỏi vàng, hình vuông…

Ông Liêm có kinh nghiệm trồng dưa trên 20 năm ở Cần Thơ, mỗi năm thu hoạch 4 vụ dưa nhưng giá rất thấp. Năm 2004 ông xem trên ti vi thấy nông dân Nhật Bản dùng khuôn để tạo hình trái dưa rất đẹp, giá cao nên mày mò, nghiên cứu.

Để tạo hình dưa hấu thỏi vàng ông chọn giống dưa Kim Hồng vì có màu vàng cho giống với màu vàng thật. Năm 2008, ông trồng được 4 cặp dưa thỏi vàng đầu tiên bán được 2 triệu đồng/cặp.

Ông Liêm cho biết dưa hấu hình thỏi vàng giá rất cao. Bởi vì để có được khuôn hình thỏi vàng phải đúc rất công phu, ép dưa sao cho ra được hình thỏi vàng y như thật thì rất khó khăn, tỷ lệ thành công chỉ khoảng 35%. Năm vừa rồi ông trồng được 20 cặp dưa hình thỏi vàng bán ra với giá 3 triệu đồng/cặp.

Năm nay, ông Liêm dự kiến trồng khoảng 300 dây dưa vuông và dưa thỏi vàng bán trong dịp tết. Sản lượng khoảng 200 cặp dưa vuông và 30 cặp dưa hình thỏi vàng.

Theo ông Liêm, thời gian gần đây nhu cầu thị trường ngày càng khắt khe nhưng dưa hấu hình thỏi vàng vẫn được nhiều khách hàng ưa chuộng. Nhiều người mua dưa thỏi vàng về đặt trân trọng trên bàn thờ gia tiên ngày tết để cầu mong năm mới được nhiều may mắn, làm ăn phát tài.

Một số hình ảnh Dưa hấu vuông cũng rất được ưa chuộng:

Phương Yến tổng hợp (theo dantri.com.vn)