Từ gia vị thành sản phẩm chính

Thống kê sơ bộ về lượng khách đến Quảng Ninh trong 3 tháng đầu năm, số lượt khách thăm di tích lịch sử tăng hơn 1,2 lần so với lượt khách thăm Vịnh Hạ Long. Con số này chứng tỏ được phần nào sức hút của sản phẩm du lịch lịch sử - tâm linh Quảng Ninh dù đang giai đoạn bắt đầu hoàn thiện.

Cùng với những chuyến tàu biển cao cấp chọn Hạ Long làm điểm dừng chân ngày một tăng, những địa chỉ tâm linh như chùa Long Tiên, di tích Yên Tử ngày một nổi tiếng với du khách ngoại quốc. Bởi thông thường, một tour trong ngày của du khách tàu biển sẽ không thể thiếu vắng hai điểm đến quan trọng này. Các công ty lữ hành nắm bắt rõ tâm lý của khách hạng sang: luôn mong muốn khám phá văn hóa bản địa thông qua sinh hoạt thường nhật, lịch sử, tôn giáo, tín ngưỡng. Việc đưa khách đến những điểm tín ngưỡng lâu đời của người dân bản địa sẽ nâng cao chất lượng tour, làm gia tăng cảm xúc của du khách.

Quảng Ninh có nhiều tiềm năng bứt phá đối với du lịch tâm linh (Ảnh: Internet)

Thành công của các tour trong ngày đã khiến nhiều hãng lữ hành mạnh dạn khai thác sản phẩm du lịch dành cho khách quốc tế thay vì chỉ làm tour cho khách nội địa như truyền thống. Theo đó, ngoài điểm đến đã quá nổi tiếng là khu di tích Phật giáo Yên Tử, các di tích lịch sử tâm linh khác bắt đầu được đầu tư khai thác như Khu di tích lịch sử nhà Trần (Đông Triều), khu di tích Bãi cọc Bạch Đằng (Yên Hưng), đền Cửa Ông (Cẩm Phả), đình Trà Cổ (Móng Cái), chùa Cái Bầu – Thiền viện Trúc Lâm Giác Tâm (Vân Đồn)… Thời gian dừng chân tại mỗi điểm du lịch tâm linh của các tour đường bộ cũng được kéo dài hơn so với trước đây, có vị trí bình đẳng so với thời gian nghỉ dưỡng tại Vịnh Hạ Long. Như tour Hà Nội – Ninh Bình – Hạ Long – Yên Tử của One Travel, tour Hạ Long – Trà Cổ của Vietravel, Yên Tử - Cửa Ông – Côn Sơn – Kiếp Bạc của Nam Châu Travel, Hà Nội – Yên Tử - Cửa Ông của Railtour…

Đại diện One Travel cho biết: “Trong lịch trình của tour mới thiết kế, thời gian dừng tại Yên Tử được kéo dài và thời gian ở Hạ Long được thu bớt lại, nhưng hầu như các khách đặt tour đều bày tỏ sự hài lòng. Tâm lý của khách là thích được đi nhiều điểm, khám phá nhiều hơn, và đều bị hấp dẫn bởi những lời thuyết minh về trung tâm phật giáo phái Trúc Lâm lớn nhất Việt Nam. Nhất là khi các vị khách đến từ một nền văn minh tôn giáo khác biệt. Khách Âu, khách Mỹ và khách Nhật là các nhóm khách đăng ký đông nhất các tour có điểm nhấn lịch sử - tâm linh này”.

Hãng này cũng cho hay, các tour đi Quảng Ninh nếu chỉ tập trung vào tham quan Vịnh Hạ Long sẽ bị “nhạt”.  “Nghỉ đêm trên Vịnh Hạ Long là dịch vụ hấp dẫn nhất. Tuy nhiên, tổ chức tour cho ngày hôm sau là vấn đề lớn nếu không thiết kế các lịch trình trên bờ hấp dẫn. Chỉ một số ít tour đặc biệt cung cấp sản phẩm du lịch thể thao mạo hiểm trên vịnh. Ngoài ra, các tour khác khó kéo dài thời gian lưu trú tại đây quá 2 ngày. Điều này chỉ thay đổi khi lữ hành biến các tour Hạ Long thành các tour tham quan biển kết hợp du lịch tâm linh”.

Trăn trở cách “tiêu dùng” tài nguyên du lịch

Nhìn vào định lượng, nguồn tài nguyên lịch sử - văn hóa – tâm linh của Quảng Ninh thực sự áp đảo.

Số liệu từ Sở VHTTDL Quảng Ninh, hiện Quảng Ninh sở hữu 620 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có hơn 100 di tích xếp hạng cấp Quốc gia và cấp tỉnh, hơn 70 lễ hội thường niên với chủ yếu là lễ hội dân gian truyền thống. Đáng chú ý, đại đa số các di tích lịch sử văn hóa tâm linh ở Quảng Ninh đều có tuổi đời vài thế kỷ, tập trung dày đặc ở thời văn hóa Đông A Lý – Trần – Lê.

Điển hình như: Cụm di tích khu lăng mộ vua Trần, đền An Sinh, am Ngọa Vân, Hồ Thiên, chùa Quỳnh Lâm (Đông Triều) cùng với khu di tích Yên Tử (Uông Bí) tạo nên một vòng cung tâm linh gắn liền với sự phát triển của Thiền phái Trúc Lâm; Bãi cọc Bạch Đằng (Yên Hưng) gắn với chiến thắng quân Mông - Nguyên lừng lẫy của Trần Hưng Đạo, đền Cửa Ông, đình – chùa Quan Lạn, chùa Cái Bầu (Cẩm Phả), đình Trà Cổ (Móng Cái)… đều gắn với các vị danh tướng các triều Lý – Trần – Lê trong công cuộc giữ gìn bờ cõi. Hầu hết các địa chỉ này đều lưu tên trong những cuốn sử sách chính thống quan trọng.

Song, khai thác nguồn tài nguyên dồi dào này như thế nào cho hợp lý, vừa mang lại nguồn doanh thu lớn, vừa bảo vệ được di sản là bài toán mà chính quyền Quảng Ninh phải cân nhắc kỹ lưỡng trong bối cảnh nhiều địa phương đã và đang có hướng giải sai.

Hiện tại, Quảng Ninh đã có kế hoạch đầu tư xây dựng Yên Tử thành trung tâm Phật giáo của cả nước với các quy hoạch hoàn chỉnh để bảo tồn, tôn tạo hệ thống chùa, am, tháp ở Yên Tử cũng như xây dựng các bảo tàng trưng bày, thư viện Phật học, trung tâm bảo tồn văn hóa người Dao… Bên cạnh đó là trung tu tôn tạo khu di tích lịch sử Nhà Trần để kết nối với Yên Tử thành một tour tuyến chuyên đề hấp dẫn.

Một khu đô thị du lịch quy mô quốc tế cũng sẽ được lập nên trong quần thể khu du lịch Yên Tử nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của du khách hành hương và khách quốc tế, cùng tham vọng trở thành một điểm du lịch MICE, nơi tổ chức các hội nghị quốc gia, quốc tế quan trọng.

Tuy nhiên, việc đầu tư hạ tầng có ưu điểm là giải quyết được vấn đề quá tải khách, đáp ứng đủ nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, rút ngắn thời gian đi lại… nhưng cũng rất dễ làm mất đi sự tôn nghiêm, thiêng liêng của các điểm di tích – điều làm nên linh hồn, cảm xúc của sản phẩm du lịch tâm linh.

Tuy nhiên, có thể yên tâm và kỳ vọng vào sự đột phá của du lịch lịch sử - tâm linh Quảng Ninh khi ông Hà Quang Long – Giám đốc Sở VHTTDL Quảng Ninh – khẳng định: toàn bộ bản quy hoạch du lịch Quảng Ninh, trong đó có sản phẩm trọng điểm là du lịch lịch sử - tâm linh, do một đơn vị xúc tiến chuyên nghiệp của nước ngoài thực hiện với nhiều dự án là vốn đầu tư nước ngoài. Do đó, yếu tố bền vững luôn đặt lên hàng đầu và là mục tiêu mà du lịch Quảng Ninh hướng đến./.

Khánh Hải