Ảnh: Theo Báo Du lịch

(ĐCSVN) - “Hãy tắt đèn để bật sáng hành tinh” là thông điệp của Quỹ bảo tồn thiên nhiên Thế giới (WWF) kêu gọi hưởng ứng “Giờ Trái đất”.  Với mục đích để “Giờ Trái đất” trở thành một hành động thiết thực, có ý nghĩa, hiệu quả kinh tế cao, thu hút được sự tham gia tự nguyện và tích cực từ phía cộng đồng, TS. KTS Nguyễn Thu Hạnh-Chủ tịch Liên hiệp khoa học phát triển du lịch bền vững đã nghiên cứu và cho ra đời dự án sản phẩm du lịch “Giờ Trái đất”.

“Giờ Trái Đất” (Earth hour) là một hành động biểu trưng mang tính toàn cầu nhằm giúp con người nhận thức được tác hại mà chúng ta đang gây ra cho môi trường sống của mình.  Tuy nhiên, trên thực tế, việc thực hiện “Giờ Trái đất” còn chưa thật hiệu quả tại Việt Nam  và nhiều nước khác trên thế giới. Đa số mọi người đều thực hiện một cách hình thức và khiên cưỡng, không mang tính tự nguyện. Họ cho rằng tắt điện trong một tiếng đồng hồ không làm nên thay đổi gì cho sự biến đổi khí hậu của trái đất mà con người đã gây nên trong nhiều năm qua. Vì vậy, năng lượng tiết kiệm được trong “Giờ Trái đất” hầu như không đáng kể. Sau “Giờ Trái đất”, con người vẫn tiếp tục các thói quen sử dụng năng lượng lãng phí như trước đây mà không hề hối hận. Tại các khu du lịch ở Việt Nam, việc thực hiện “Giờ Trái đất” cũng không nằm ngoài tình trạng chung. Hầu hết các khách sạn và khu du lịch tắt điện một cách hình thức và miễn cưỡng, thậm chí chỉ tắt khoảng 5-10 phút để làm ví dụ. Vậy, làm thế nào để “Giờ Trái đất” trở thành một hành động thiết thực?

Tiến sĩ Nguyễn Thu Hạnh-Chủ tịch Liên hiệp khoa học phát triển du lịch bền vững cho biết: Từ việc thực hiện chưa thực sự hiệu quả của hoạt động “Giờ Trái đất” đã thôi thúc các nhà khoa học trẻ không ngừng trăn trở suy nghĩ tìm tò, từ đó sáng tạo ra một sản phẩm du lịch độc đáo không đơn giản chỉ để hưởng ứng "Giờ Trái đất" mà còn muốn thực hiện giấc mơ đẹp đầy lãng mạn và nhân bản.

Ý tưởng táo bạo từ bóng tối. 

“Bóng tối” theo suy nghĩ thông thường là sự cản trở và hạn chế các hoạt động của con người. Trong cuộc sống, “bóng tối” thường gắn liền những điều tệ hại và xấu xa, bóng tối luôn làm cho con người ta có cảm giác cô đơn và sợ hãi. Nhưng nếu nhìn “bóng tối” dưới một góc nhìn khác, với một tư duy mới sẽ khai thác được những giá trị  và vẻ đẹp  mà “bóng tối” đem lại. "Sự tán dương bóng tối" của nhà văn Nhật Bản Junichiro Tanazaki viết vào năm 1930 là một bài tiểu luận sâu sắc và hấp dẫn về nhận thức cái đẹp của người phương Đông về bóng tối. Bóng tối không làm ta đau khổ, chúng ta chấp nhận nó như một điều không tránh khỏi. Nếu như ánh sáng khan hiếm, chúng ta sẽ đắm chìm vào trong bóng tối và ở đó sẽ phát hiện ra được vẻ đẹp đặc biệt của chính nó.

Trên cơ sở cách tiếp cận đó, đề án đã nghiên cứu đề xuất những hoạt động tích cực trong “giờ bóng tối” mà cụ thể ở đây là đề xuất mô hình sản phẩm du lịch “Giờ Trái đất” (hay còn gọi là mô hình "Khách sạn bóng đêm”); đây là mô hình kinh doanh du lịch sử dụng rất ít nguồn năng lượng điện tại các khu du lịch (khách sạn) vào ban đêm. Với mong muốn khai thác các giá trị và vẻ đẹp của bóng tối để tạo ra những trải nghiệm du lịch mới lạ hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước. Qua đó, đa dạng hóa các sản phẩm du lịch ban đêm trong các khách sạn và khu du lịch để kéo dài thời gian lưu trú của khách, tăng lượng doanh thu. Giúp cho khách du lịch nói riêng và cộng đồng nói chung có cách nhìn khác về ý nghĩa và giá trị của bóng đêm, cảm nhận được vẻ đẹp của bóng đêm thông qua những hoạt động vui chơi giải trí hấp dẫn trong bóng đêm. Từ đó đưa ra thông điệp “tiết kiệm điện” và và tạo ra thói quen tiết kiệm năng lượng điện một cách tự nguyện và tích cực vào tất cả các buổi tối trong năm không chỉ riêng vào “Giờ trái đất”.

"Khách sạn bóng đêm” sử dụng nguồn năng lượng điện ở mức tối thiểu, nhân viên trong khách sạn 80% là người khiếm thị. Du khách nghỉ tại đây sẽ được trải nghiệm những hoạt động trong bóng tối như ăn uống, giải trí, thư giãn trong bối cảnh tranh tối tranh sáng hoặc trong bóng tối hoàn toàn. Khách sạn bóng đêm sẽ có các phòng ăn trong bóng tối dành cho các cặp tình nhân trong ánh sáng huyền ảo từ các đồ vật phát quang tự nhiên; phòng "bữa ăn âm phủ" dành cho du khách yêu thích cảm giác mạnh; phòng "bữa ăn quê xưa" dành cho du khách mong muốn trở lại không khí thực sự của làng quê nơi mình sinh ra, lớn lên với ánh trăng, ánh sao, đèn dầu. Thư giãn giải trí bằng “phòng ngắm trăng sao”, khám phá bóng đêm như tìm hiểu nghiên cứu thiên văn, ngủ đêm trên bờ biển hay trên núi, hoặc tham dự các lễ hội trong bóng tối như lễ hội hallowen, noel, trung thu, valentine, đốt lửa trại…Theo TS Hạnh thì đó là những trải nghiệm mới lạ, hấp dẫn và khó quên.

Sản phẩm đột phá mang nhiều giá trị   

Ông Trương Văn Thắng, Tổng Giám đốc Công ty Du lịch dịch vụ dầu khí Việt Nam (OSC) nhận định: Ý tưởng về "Khách sạn bóng đêm" có tính khả thi cao, có ý nghĩa xã hội và tính nhân văn lớn, tuy nhiên không phải doanh nghiệp nào cũng đủ tầm để nhận ra vấn đề đó. Vì thế, chưa thể ngay lập tức hoàn thiện sản phẩm toàn phần mà phải làm từng bước với các sản phẩm đơn lẻ. OSC Việt Nam đang tiến hành nhiều hoạt động từng phần trong sản phẩm du lịch của Công ty để mang lại cảm nhận mới cho du khách như là chơi các trò chơi bịt mắt, xem nhật thực nguyệt thực, vào động Phong Nha để cảm nhận bóng tối vĩnh cửu rồi đến thăm các cơ sở của người khiếm thị để đồng cảm, hiểu hơn năng lực của người khiếm thính...

Đại diện Công ty Du lịch bốn mùa cũng đánh giá rằng: nếu doanh nghiệp khách sạn, lữ hành nào mạnh dạn đầu tư vào sản phẩm du lịch "Giờ Trái đất" sẽ cho lợi ích kinh tế rất tốt bởi mô hình này có thể ứng dụng ở nhiều quy mô khác nhau và khách sạn sẽ đóng vai trò chủ đạo. Đây cũng là mô hình tham khảo để xây dựng các mô hình hoạt động kinh tế khác trong xã hội trên nguyên tắc của việc khai thác các giá trị của bóng tối.

TS Nguyễn Thu Hạnh-Chủ tịch Liên hiệp khoa học phát triển du lịch bền vững cho biết: Thông qua các nội dung hoạt động của sản phẩm du lịch giờ trái đất theo mô hình “Khách sạn bóng đêm” du khách sẽ hiểu và cảm nhận được cuộc sống trong bóng tối của những người khiếm thị và có những chia sẻ, thông cảm mang tính nhân văn sâu sắc. Theo đó, mô hình "Khách sạn bóng đêm" này có thể áp dụng được ở bất cứ khu du lịch nào của Việt Nam từ miền núi cho tới đồng bằng, khu du lịch biển với mức đầu tư không quá cao.

Sản phẩm du lịch “Giờ Trái đất” bước đầu đã được thử nghiệm tại Hội An. Chính quyền Quảng Nam đã triển khai mỗi tháng một lần “Giờ Trái đất” vào ngày 14 Âm lịch hàng tháng – ngày người dân phố cổ có phong tục tắt bớt đèn điện để treo đèn lồng. Hoạt động này bước đầu đã gây ấn tượng với du khách bốn phương. Ngoài ra, mô hình “Khách sạn bóng đêm” trong ngày diễn ra "Giờ Trái đất" do STDe sáng tạo cũng đã được Khách sạn Hương Giang  đồng ý thử nghiệm.

Có thể nói việc đưa “Giờ Trái đất” thành sản phẩm du lịch sẽ kích thích được sự tham gia tự nguyện và tích cực đông đảo hơn từ cộng đồng, góp phần lớn vào thành công của chương trình tắt điện vì Trái đất, đồng thời lại mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, để hiện thực hoá dự án thì còn cần rất nhiều sự hỗ trợ từ các nhà quản lý cũng như sự thay đổi tư duy làm du lịch của các nhà kinh doanh du lịch tại Việt Nam.